ΤΟ ΓΙΑΟΥΡΤΙ

Το γιαούρτι είναι πολύ θρεπτικό και αποτελεί μια από τις αγαπημένες τροφές των παιδιών.Το γιαούρτι είναι απαραίτητο στο καθημερινό διαιτολόγιο των παιδιών κάθε ηλικίας, αφού ως τροφή φημίζεται για την υψηλή βιολογική της αξία. Περιέχει όλα τα θρεπτικά συστατικά του γάλακτος και μπορεί να αποτελέσει μια από τις πρώτες ημι-στερεές τροφές του βρέφους, από τον 6ο μήνα. Μετά το 12ο μήνα, μπορεί θαυμάσια να καταναλώνεται ανάμεσα στο πρωινό και στο μεσημεριανό γεύμα ή ως απογευματινό, μόνο του ή σε συνδυασμό με φρούτα, μέλι, δημητριακά κ.λπ.

Ειδικά οι συσκευασίες που απευθύνονται αποκλειστικά σε παιδιά, περιέχουν όλες τις βιταμίνες, τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία που είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη και την υγεία τους. Συνδυασμένο με φρούτα και δημητριακά (αλεσμένα ή μη) το γιαούρτι μπορεί να αποτελέσει ένα πλήρες ενδιάμεσο γεύμα, υψηλής θρεπτικής αξίας, με περιορισμένη ποσότητα θερμίδων.

Διατροφική άξια

Το γιαούρτι είναι μια πολύ θρεπτική και εύπεπτη τροφή, κατάλληλη για όλες τις ηλικίες και φυσικά για όλες τις φάσεις της ανάπτυξης. Ας δούμε γιατί:Το γιαούρτι -και ειδικότερα το παιδικό- περιέχει υψηλό ποσοστό πρωτεϊνών, ασβεστίου, φωσφόρου, ψευδάργυρου, βιταμινών Α, Β2 και Β12. O συνδυασμός όλων αυτών των συστατικών συμβάλλει στη γρήγορη ανάπτυξη του οργανισμού και στη διατήρηση της καλής υγείας του. Συγκεκριμένα, οι πρωτεΐνες αποτελούν τα σημαντικότερα "δομικά" συστατικά για την ανάπτυξη των οργάνων και του σκελετού, και κυρίως για την ανάπτυξη των μυών. Η βιταμίνη Α προστατεύει την όραση και τα δόντια, ενώ είναι απαραίτητη για τη σωστή λειτουργία του δέρματος. 

Η Β2 χαρίζει ενέργεια στον παιδικό οργανισμό και η Β12, εκτός από τη βοήθεια που προσφέρει στην απορρόφηση των συστατικών, συμβάλλει και στην παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων του αίματος.Περιέχει επίσης ζωντανούς μικροοργανισμούς (προκύπτουν μετά τη ζύμωση του γάλακτος), οι οποίοι ρυθμίζουν την ισορροπία της εντερικής χλωρίδας, που είναι σημαντική για τη σωστή λειτουργία του εντέρου και την αποφυγή γαστρεντερικών προβλημάτων.Το γιαούρτι έχει αντισηπτικές ιδιότητες λόγω μιας ουσίας του περιέχει, του γαλακτικού οξέος, που εμποδίζει τη ζύμωση και την απορρόφηση των τοξινών.

Παράγει ουσίες και φυσικά αντιβιοτικά, ικανά να καταστρέψουν βακτηρίδια που προκαλούν ασθένειες (όπως, λόγου xάρη, η φυματίωση).
Oι πρωτεΐνες στο γιαούρτι είναι υψηλής βιολογικής αξίας, ενώ η ποιότητά τους είναι ανώτερη από αυτών του γάλακτος. Η ποσότητά τους, μάλιστα, όπως και εκείνη του ασβεστίου, είναι αρκετά μεγαλύτερη από την αντίστοιχη του γάλακτος, γιατί όλα τα συστατικά περιέχονται σε συμπυκνωμένη μορφή. Συγκεκριμένα, οι πρωτεΐνες αυτές χωνεύονται πιο εύκολα, διότι είναι περισσότερο "τρωτές" στα ένζυμα της πέψης.

 Πράγματι, στο γιαούρτι γίνονται αρκετές ζυμώσεις, με αποτέλεσμα να αφομοιώνεται (κατά 93%) από το έντερο πολύ πιο εύκολα από ό,τι το γάλα. Σε περιπτώσεις γαστρεντερίτιδας (διάρροιας), όταν ο παιδίατρος συνιστά διακοπή του γάλακτος, η αντικατάστασή του με γιαούρτι είναι η ιδανική λύση. Επίσης, τα παιδιά που έχουν πρόβλημα με τη λακτόζη μπορούν άφοβα να φάνε γιαούρτι και να λάβουν από εκεί το ασβέστιο και τα υπόλοιπα απαραίτητα συστατικά.
Το γιαούρτι που προορίζεται για τις μικρές ηλικίες έχει απαλή, δροσιστική γεύση, που το κάνει ιδιαίτερα ευχάριστο στα παιδιά. Τα πλούσια θρεπτικά συστατικά που περιέχει και οι σχετικά λίγες θερμίδες του συμβάλλουν στην καταπολέμηση της παχυσαρκίας.

Είδη γιαουρτιών

Υπάρχουν πολλοί τύποι γιαουρτιών, ανάλογα με το γάλα και την επεξεργασία του, αλλά και με τα έξτρα υλικά που προστίθενται στη βασική "συνταγή":

Αγελαδινό στραγγιστό: Το γνωστό αγαπημένο γιαούρτι με την απολαυστική γεύση και τη σφιxτή υφή φτιάxνεται από γάλα αγελάδας και ανθόγαλα. Διατίθεται με λιπαρά από 0% έως 10%. Είναι ιδανικό και ως επιδόρπιο (με μέλι, με φρούτα κ.ά.), καθώς και για τη μαγειρική. Ακόμη και τελείως άπαxο, περιέxει υψηλό ποσοστό ασβεστίου και άλλων θρεπτικών συστατικών.Αγελάδας σκέτο: Παρασκευάζεται από πλήρες, ημιαποβουτυρωμένο ή αποβουτυρωμένο φρέσκο γάλα αγελάδας. Είναι πλούσιο σε πρωτεΐνες, ασβέστιο και άλλα θρεπτικά συστατικά.

Πρόβειο:

Παρασκευάζεται με αγνό πρόβειο γάλα, συνήθως από παραδοσιακές γαλακτοκομικές μονάδες. Είναι πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά.Γιαούρτι με χυμό ή κομμάτια φρούτων: Παρασκευάζεται από φρέσκο γάλα αγελάδας και ανθόγαλα. Κυκλοφορεί με μεσαία, xαμηλά και 0% λιπαρά, σε διάφορες γεύσεις φρούτων, όπως βερίκοκο, βύσσινο, μπανάνα, φράουλα, εξωτικά φρούτα, φρούτα του δάσους. Ανάμεσα στις ποικιλίες υπάρxουν και γιαούρτια με φυτικές ίνες δημητριακών, που βοηθούν στον έλεγxο των επιπέδων xοληστερίνης και στην καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας.

Γιαούρτι με μέλι, γλυκό του κουταλιού κ.λπ: Πλούσια σε γεύση, τα γιαούρτια αυτά παρασκευάζονται από γάλα αγελάδας και ανθόγαλα. Τρώγονται περισσότερο ως επιδόρπια.
Γιαούρτια ειδικά για μικρά παιδιά: Είναι γιαούρτια συνήθως εμπλουτισμένα με συστατικά που στηρίζουν την ανάπτυξη των παιδιών. Περιέχουν πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας που είναι απαραίτητες για την ωρίμανση και την ανάπτυξη των κυττάρων, καθώς και για τη φυσιολογική λειτουργία των ενζύμων. Οι συνιστώμενες ημερήσιες ποσότητες πρωτεϊνών αποτελούν το 10 - 15% των συνολικών θερμίδων, γιατί πρόκειται για απαραίτητο δομικό συστατικό του οργανισμού.

 Απαραίτητο συστατικό για τη διατροφή των βρεφών είναι ασφαλώς και οι υδατάνθρακες, οι οποίοι συμβάλλουν στην υγιή ανάπτυξη των παιδιών μέχρι ακόμη και την ηλικία της εφηβείας.
Η λακτόζη, που περιέχεται στο γάλα και στο γιαούρτι, είναι ο μοναδικός υδατάνθρακας που προέρχεται από θηλαστικά και είναι απαραίτητος για τη διατροφική ισορροπία των μικρών παιδιών. Τα λιπαρά είναι εξίσου σημαντικά για τη διατροφή τους, γι' αυτό και το παιδικό γιαούρτι τα περιλαμβάνει σε ένα ιδιαίτερα σημαντικό ποσοστό. Τα υπόλοιπα συστατικά είναι οι γνωστές βιταμίνες ή τα μέταλλα, όπως είναι ο σίδηρος. 

O σίδηρος είναι απαραίτητο συστατικό της αιμοσφαιρίνης που μεταφέρει το οξυγόνο στο αίμα. Παράλληλα, όμως, ενισχύει και την άμυνα του οργανισμού. Τα παιδικά γιαούρτια πολλές φορές περιέχουν πουρέ από θρεπτικά φρούτα και δημητριακά, ενώ δεν περιέχουν συντηρητικά και χρωστικές.

Γιαούρτι - μια πλούσια διαχρονική διατροφική αξία.

Τι είναι το γιαούρτι και πώς παρασκευάζεται;Το γιαούρτι είναι το γαλακτοκομικό προϊόν που προέρχεται από την πήξη του νωπού γάλακτος και παράγεται με γαλακτική ζύμωση αυτού με οξυγαλακτικά βακτήρια (Lactobacillus bulgaricus και του Streptococcus thermophilus). O L.bulgaricus προσδίδει στο γιαούρτι την όξινη γεύση και ο S.thermophilus το χαρακτηριστικό του άρωμα. Οι μικροοργανισμοί αυτοί πρέπει να είναι άφθονοι και ζωντανοί στο τελικό προϊόν καθ? όλη τη διάρκεια της ζωής του, γιατί στη δράση τους οφείλονται οι ευεργετικές ιδιότητες του γιαουρτιού.

Το γιαούρτι παρασκευάζεται ως εξής: αρχικά θερμαίνεται το γάλα 85°- 95°C έως 5 λεπτά μετά ψύχεται στους 35°- 40°C, προστίθεται η ζύμη σε αναλογία 2% και σε σχέση μικροοργανισμών 1/1, κατόπιν τοποθετείται σε κεσεδάκια και επωάζεται σε 41°-43°C για 2-3 ώρες οπότε επέρχεται η πήξη του γάλακτος και η μετατροπή του σε γιαούρτι.To γιαούρτι συντηρείται για 1- 6 εβδομάδες. Ο χρόνος συντήρησης εξαρτάται από τη θερμοκρασία συντήρησης η οποία όταν είναι πλησίον των 0°C επιμηκύνει το χρόνο συντήρησης.
Ο κώδικας τροφίμων και ποτών δίδει χρόνο συντήρησης 15 ημερών στη θερμοκρασία των 0°-2°C. Με τη θέρμανση του γάλακτος στην πρώτη φάση παρασκευής του γιαουρτιού καταστρέφονται σε ποσοστό 20-60% οι βιταμίνες Β1, Β6, Β12 και του φιλικού οξέος και μείωση της λακτόζης κατά 30%. Αυξάνονται όμως το γαλακτικό οξύ, η γαλακτόζη, η γλυκόζη, τα ελεύθερα λιπαρά οξέα, τα ελεύθερα αμινοξέα κ.α. 

Η ημερομηνία λήξης είναι σημαντικότατη επειδή οι γαλακτοβάκιλοι που δίνουν στο γιαούρτι τις ευεργετικές ιδιότητές του πρέπει να είναι ζωντανοί μέχρι τη στιγμή της κατανάλωσης. Σε θερμοκρασία (2-6) ΟC διατηρούνται ενεργοί για περισσότερο από 30 ημέρες.

Ταξινόμηση και είδη γιαουρτιού.

Το γιαούρτι διακρίνεται, ανάλογα:

1) Με το είδος του γάλακτος σε : γιαούρτι αγελάδας, γίδινο και πρόβειο

2) Με τον τρόπο επεξεργασίας σε: παραδοσιακό, παραδοσιακό στραγγισμένο, φυσικό, αναμιγμένο, επιδόρπιο γιαούρτι παστεριωμένο και επιδόρπιο γιαούρτι στραγγισμένο νέου τύπου

3) Ανάλογα με την επεξεργασία του γάλακτος και την περιεκτικότητα του σε λιπαρά διακρίνεται σε: γιαούρτι αποβουτυρωμένο, αφυδατωμένο, γιαούρτι γρανίτα ή παγωτό, γιαούρτι διαίτης, ημιαποβουτυρωμένο, κατεψυγμένο με φρούτα και σε γιαούρτι χωρίς επιδερμίδα.

Γιαούρτι και υγεία.

Ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και είναι ευεργετικό σε περιόδους ανάρρωσης αρρώστων.
Βοηθά στην καλύτερη λειτουργία του εντερικού συστήματος.Σε περιπτώσεις γαστρεντερίτιδας το γιαούρτι μπορεί να αντικαταστήσει το γάλα προσφέροντας τις απαραίτητες θρεπτικές ουσίες.Το παραδοσιακό γιαούρτι χωρίς ζάχαρη μπορεί να μειώσει την κακοσμία στόματος και τα επιβλαβή βακτηρίδια που ζουν στη γλώσσα και το σάλιο .Έρευνες στα ζώα, έδειξαν ότι το ασβέστιο παίζει ρόλο στους μηχανισμούς γένεσης του καρκίνου, ιδιαίτερα έχει βρεθεί ότι μπορεί να μειώνει τον καρκίνο του παχέος εντέρου και του ορθού.

 Η μείωση κινδύνου για τον καρκίνο αυτό, παρατηρούταν για πρόσληψη μέχρι 1 γραμμαρίου ασβεστίου από γαλακτοκομικά προϊόντα όπως το γάλα, το γιαούρτι, τα τυριά ή από συμπληρώματα ασβεστίου.Πρόσφατη μελέτη υποστηρίζει ότι γυναίκες που πίνουν τακτικά φρέσκο χυμό, τρώνε γιαούρτι και τυρί συχνά, διατρέχουν σημαντικά χαμηλότερο κίνδυνο να παρουσιάσουν λοίμωξη του ουροποιητικού τους συστήματος.Προτείνεται η κατανάλωσή του κατά τη θεραπεία ασθενών με αντιβιοτικά ή ακτινοβολίες, για να αποτρέψει την ανάπτυξη παθογόνων μικροοργανισμών στο εντερικό τους σύστημα (ενισχύοντας τους καλούς μικροοργανισμούς σε αυτό).

Γιαούρτι και ηλικιακές ομάδες.

Το γιαούρτι στα παιδιά μπορεί να είναι από τις πρώτες ημιστέρεες τροφές που προσφέρονται στο βρέφος από τον 6ο του μήνα γιατί είναι ελαφρύ και εύκολο στην πέψη. Μετά τον 18ο μήνα είναι ιδανικό σαν δεύτερο πρωινό ή απογευματινό γεύμα μόνο του ή σε συνδυασμό με φρούτα, μέλι, ψωμί ή μπισκότα. Μπορεί να καλύψει τις ανάγκες του παιδιού σε νερό εφ΄ όσον θεωρείται μια ημιστέρεα τροφή με μεγάλη περιεκτικότητα νερού.Εκτός από τα παιδιά το γιαούρτι συστήνεται σε όλες τις πληθυσμιακές ομάδες με υψηλές ημερήσιες ανάγκες κυρίως ασβεστίου όπως οι εγκυμονούσες, οι θηλάζουσες, οι γυναίκες σε εμμηνόπαυση και τα ηλικιωμένα άτομα.
Συμπερασματικά, το γιαούρτι πρέπει να αποτελέσει αναπόσπαστο κομμάτι της ημερήσιας διατροφής όλων ,αφού έχει μεγάλη βιολογική αξία και μπορεί και δρα τόσο προληπτικά όσο και θεραπευτικά στον ανθρώπινο οργανισμό, προάγοντας έτσι την υγεία.